terug
Onderstaand artikel is gepubliceerd in: Wereldzaken, december 2002      

NGO's samen sterk

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

door:
Jessy de Kler

Gezamenlijke richtlijnen maken een slagvaardiger optreden mogelijk, bijvoorbeeld tegen kinderarbeid in dit lucifersfabriekje in India.

In januari gaat Nederland naar de stembus. Als het nieuwe kabinet de rit uitzit, bepaalt de verkiezingsuitslag het regeringsbeleid tot 2007. Over maatschappelijk verantwoord ondernemen, een van de vele programma-onderwerpen van de politieke partijen, zijn de meningen nogal verdeeld. Gelukkig zitten de Nederlandse Niet Gouvernementele Organisaties (NGO's) meer op één lijn.

Aan het MvO Platform nemen de volgende organisaties deel:

Amnesty International
CNV
Consumentenbond
Cordaid
DISK
Fair Food
FairWear Foundation
FNV Mondiaal
Goede Waar & Co
HIVOS
ICCO
IRENE
Landelijke India Werkgroep (LIW)
Landelijke Vereniging van Wereldwinkels
Milieudefensie
Nederlands Instituut Zuidelijk Afrika (NIZA)
Novib
Pax Christi
Plan Nederland
Schone Kleren Overleg
Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen
Stichting Max Havelaar
Stichting Natuur en Milieu
VBDO
Wemos
Zuid-Noord Federatie (ZNF)

Onlangs onderschreven bijna dertig organisaties, waaronder de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels, het MVO Referentiekader. Dit referentiekader voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is een initiatief van het MVO Platform, een coalitie van Nederlandse maatschappelijke organisaties die actief zijn op dit terrein. Het Referentiekader is een gezamenlijke inventarisatie van normen, afspraken en operationele aspecten, die bij maatschappelijk verantwoord ondernemen in internationaal verband een rol spelen. De deelnemende organisaties hebben een gemeenschappelijk doel: ondernemingsgedrag bevorderen dat bijdraagt aan het behoud en de bescherming van het milieu en de economische en sociale vooruitgang. Gezamenlijk roepen zij de Nederlandse overheid en het bedrijfsleven op om hun beleid en concrete initiatieven te baseren op normen en uitgangspunten van het Referentiekader.

Dezelfde taal spreken
Maatschappelijk verantwoord obdernemen zou integraal deel uit moeten maken van de bedrijfsvoering van een bedrijf. Van ondernemningen mag verwacht worden dat zij alles doen wat in hun vermogen ligt om zich aan internationaal geldende rechten op het gebied van arbeid, milieu, welzijn, corruptiebestrijding en gezondheidszorg te houden. Helaas blijkt in de praktijk dat vele, vooral ook grote internationaal opererende bedrijven, zich aan hun verantwoordelijkheden op dit gebied onttrekken. Vanuit commercieel belang sluiten zij hun ogen voor misstanden en staan oogluikend toe dat mensen- en arbeidsrechten worden geschonden en milieuverdragen en conventies genegeerd.

Standaarden niet voldoende
De inventarisatie van het MVO Referentiekader is van groot belang om bedrijven in eenduidige taal op hun gedrag aan te spreken. Maar standaarden alleen zijn niet voldoende en met het MVO Referentiekader wordt meer beoogd dan de verheldering van begrippen. De NGO's willen een samenhangende visie formuleren ten aanzien van de verwachtingen van het bedrijfsleven en streven naar juridisch bindende richtlijnen die door regeringen, de Europese Unie en internationale organisaties ontwikkeld en gecontroleerd worden. Tenslotte dient het Referentiekader als kader bij de strategiebepaling van de betrokken organisaties en bij het nemen van initiatieven in de richting van bedrijven, overheden en internationale organisaties.

Rechten van de Mens
In het MVO Referentiekader wordt veel aan reeds bestaande, internationale verdragen, richtlijnen en instrumenten gerefereerd. Een van de meest bekende is waarschijnlijk de in 1948 geformuleerde Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Maar daarnaast zijn in de loop der jaren vele internationale verdragen en instrumenten
Bedrijven sluiten hun ogen
geformuleerd, gericht op de verplichtingen en verantwoordelijkheden van bedrijven, zoals de ILO-conventies (International Labour Organisation). Wellicht de belangrijkste ontwikkeling op dit geb1ed is de formulering van de Draft Human Rights Priciples and Responsibilities for Transnational Corporations and Other Business Enterprises, door de subcommissie mensenrechten van de Verenigde Naties. Een code die zich naar de verwachting van het MVO Platform zal ontwikkelen tot een bindende internationale standaard voor verantwoord ondernemen.

Dynamisch document
De ontwikkeling, nadere invulling en uitwerking van het MVO Referentiekader is onderhevig aan veranderingen. In de loop der jaren zal het door praktijkervaring en maatschappelijk debat worden aangepast. Het Referentiekader is een dynamisch document. De toekomst zal leren hoe in Nederland en internationaal met maatschappelijk verantwoord ondernemen zal worden omgegaan en hoever men wil gaan in het formuleren van richtlijnen en de controle daarvan voor bedrijven. Maar met het onderschrijven van dit document zijn we een stap op weg in de goede richting. Een richting die de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels van harte onderschrijft.


"Gezamenlijk maken we een sterkere vuist naar het bedrijfsleven"
Marlies Filbri, beleidsmedewerker maatschappelijk verantwoord ondernemen bij NOVIB

"NGO's, waaronder NOVIB, hebben het MVO Referentiekader opgesteld om meer lijn te krijgen in het begrip maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het doel is om gezamenlijk dezelfde taal te spreken als we met bedrijven over maatschappelijk verantwoord ondernemen praten en dat, als het bijvoorbeeld over arbeidsrechten gaat, iedereen duidelijk weet waar we het over hebben. Op die manier kunnen we een sterkere vuist naar bedrijven maken. De ene organisatie doet dat vanuit het milieuperspectief, de andere vanuit consumentenbelangen, en NOVIB kijkt vooral naar de effecten van het bedrijfsleven op het gebied van arbeids- en mensenrechten en armoedebestrijding. Het gaat ons concreet om de manier waarop wordt geproduceerd en de effecten die dat heeft op sociaal gebied, maar ook om milieuaspecten als wij daarmee worden geconfronteerd. In de toekomst zal moeten blijken wat voor instrument het MVO Referentiekader wordt. Daarover zijn we nog volop in discussie."

"Een consument wil weten hoe een product tot stand is gekomen"

Melanie Peters, campagneleider maatschappelijk verantwoord ondernemen
bij de Consumentenbond

"De Consumentenbond vindt dat ook 'gewone' producten verantwoord geproduceerd moeten worden. Om die reden hebben wij het MVO Referentiekader onderschreven. Consumenten hebben het recht te weten hoe producten worden gemaakt. Uit onderzoek onder onze leden blijkt dat 66% wil weten hoe een product tot stand is gekomen. Op dit moment ontbreekt het hun aan goede informatie, terwijl de overheid wel van hen verwacht dat ze kritisch inkopen. De Consumentenbond heeft de ambitie om vanaf 2005 in minstens 50% van zijn testen aandacht te besteden aan MVO-aspecten. Vragen als hoe maatschappelijk verantwoord de keten is en hoe transparant het bedrijf daarover is, staan daarbij centraal. Voor onze informatie zijn we afhankelijk van bedrijven. Op dit moment weten we nog veel niet en ook leveranciers zijn vaak niet op de hoogte van de omstandigheden waaronder hun producten worden gemaakt of ze willen het ons niet vertellen. Veelal gaat het daarbij niet om één organisatie, maar om een hele keten."



terug

LIW IN 'T NIEUWS

VERANTWOORD ONDERNEMEN

HOME Landelijke India Werkgroep

Landelijke India Werkgroep - 2 december 2002