terug
Onderstaand artikel is gepubliceerd in: Agrarisch Dagblad, 13-12-1986      


Boeren Derde Wereld tussen wal en schip

door:
Steef van Duin

AMSTERDAM - Twee bijzonderheden vielen op, deze week in Amsterdam op een symposium over importen van graanvervangers in de EG. Georganiseerd door de Vereniging voor een Nieuw Internationaal Ontwikkelingsbeleid (NIO) in die stad. Allereerst de tegenstelling tussen verschillende groepen onderling die het boerenbelang in de Derde Wereld hoog in het vaandel hebben geschreven. En ten tweede, een opvallende overeenkomst in opvatting tussen aanwezige mengvoederspecialisten uit de industrie en het NIO.

Om met het tweede punt te beginnen: een wankel bondgenootschap. De menslievende motieven van de ontwikkelingswerkers zijn op den duur moeilijk te rijmen met de zakelijke belangen van de mengvoederindustrie. De industrie wil geld verdienen, om maar eens een open deur in te trappen. Hoe goedkoper de grondstof voor de mengvoeders bij een krimpende afzetmarkt, hoe beter het is. En voedergraan is binnen de EG nog altijd duurder dan sojaschroot, tapioca en verwante (laagwaardige) importen. Zo'n bondgenootschap is waarschijnlijk tijdelijk, een punt dat in andere bewoordingen door aanwezige (schaarse) boeren soms naar voren werd gebracht.
De tegenstellingen tussen de ontwikkelingswerkers zelf worden duidelijk wanneer de NIO-opvatting naast die van de Landelijke India Werkgroep wordt gelegd. Het nieuwe aan de laatstgenoemde vereniging is, dat import van mengvoedergrondstof uit Derde Landen niet altijd slecht hoeft te zijn. (Overigens is dit maar één punt uit een veel subtieler analyse, afgedrukt deze week in het Agrarisch Dagblad). Tot voor kort werd deze Europese handelwijze kortweg betiteld als grondstoffenroof. Een mening die met name de Landelijke India Werkgroep ook in Amsterdam, in wat voorzichtiger taalgebruik dan voorheen, nog immer onverkort uitdroeg.
Steun vanuit Europa in geld voor het opzetten van een andere 'eigen' landbouwstructuur in de hongerlanden is er niet, zei socialistisch fractie-secretaris Rob van de Water (Europarlement) weer eens. Dat geld wordt opgeslokt om de landbouwoverschotten weg te werken. Overschotten die zoals het er nu uitziet nog lang niet zijn verdwenen door het enorme produktie-potentieel binnen de EG en de politieke besluiteloosheid in deze kwestie. Geïnspireerd door de verschillende belangen van nationale lidstaten in de EG.
Dat standpunt lijkt het NIO zich in genuanceerde vorm eigen te hebben gemaakt. Nieuw aan het NIO is dus een zeker conformisme aan bestaande politieke verhoudingen binnen Europa. Of dit conformisme politiek kan scoren lijkt op z'n minst twijfelachtig. Tegelijkertijd wordt wél de duidelijkheid van de vroegere analyse "uitbuiting van de Derde Wereld door het rijke Westen" ondergraven. En verplaatst de discussie over welke hulpvorm de ontwikkelingslanden moeten hebben zich meer en meer naar het verwarde Europese politieke strijdtoneel.
In dit verband is de opvatting van handelsexpert P. Gakunu interessant. Gakunu vertegenwoordigde in Amsterdam 66 ontwikkelingslanden die een verdrag hebben gesloten met de EG. Hij maakt zich weinig illusies over de Europese politieke bedoelingen. In het Engels merkte hij aan het eind van een lang verhaal over de handel tussen de EG en "zijn" landen op: "What I am trying to say is that the policies adopted by the EEC are aimed ultimately to benefit their producers and not the developing countries". Vrij vertaald: de EG probeert haar eigen boeren aan de bak te houden en niet die in de ontviikkelingslanden. Een groep als het NIO, met alle goede bedoelingen overigens, zou er goed aan doen zich deze opvatting in de oren te knopen. Alvorens zich al te veel in het interne politieke Europese gekrakeel te mengen. De nieuwe zakelijkheid van het NIO is voor sommigen die zich de ideologische kretologie uit de zeventiger jaren herinneren zeker verkwikkelijk. De beweging naar het Brusselse machtscentrum toe bergt echter een gevaar in zich. Losweking van de achterban; mensen met opvattingen als Gakunu.



LIW IN 'T NIEUWS

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Kinderarbeid & Onderwijs

HOME Landelijke India Werkgroep

Landelijke India Werkgroep - 14 augustus 2003