nr. 6, juni 2001



M
ensenrechten voor Dalits
'Onaanraakbaarheid is een misdaad tegen de menselijkheid'. Deze opmerkelijke uitspraak deden de 200 deelnemers aan een indrukwekkende internationale vierdaagse conferentie tegen kaste-discriminatie die afgelopen maart in New Delhi werd gehouden. De deelnemers namen een Verklaring aan waarin een dringend beroep op de Verenigde Naties werd gedaan om tijdens de Wereld Racisme Conferentie, die in september in Zuid-Afrika wordt gehouden, concrete maatregelen te nemen om 'onaanraakbaarheid' en kaste-discriminatie te bestrijden. Circa 260 miljoen mensen in Zuid-Azië zijn daarvan het slachtoffer. De Landelijke India Werkgroep (LIW) nam aan de conferentie deel.
   Getuigenissen van slachtoffers maakten vaak pijnlijk duidelijk dat de mensenrechten van Dalits ('kastelozen') in India en elders op grote schaal worden geschonden. Een halfblinde jongen vertelde dat hij lijm in zijn oog kreeg gesmeerd omdat hij onvoldoende afstand hield van de kaste-hindoes bij een filmvoorstelling in het dorp. Andere voorbeelden: ongestraft geweld tegen Dalit vrouwen, het illegaal bezetten van land en het boycotten van Dalits bij lokale verkiezingen. Slaven en werkende kinderen zijn bijna altijd Dalits. Ex-premier Gujral stak op de conferentie de hand in eigen boezem met de opmerking dat, ondanks wetgeving, de politieke wil om de rechten van de Dalits te beschermen 'schromelijk ontbreekt'.
   Kaste-discriminatie is een vorm van 'discriminatie op basis van afkomst', en valt daarmee onder het verdrag tegen rassendiscriminatie. Toch verzet de huidige Indiase regering zich met hand en tand tegen het bespreken van kaste-discriminatie op de racisme conferentie. Een wereldwijde coalitie van Indiase Dalit-organisaties en mensenrechtenorganisaties meent echter dat het tijd wordt om de schendingen van de mensenrechten van de Dalits systematisch op internationaal niveau aan de orde te stellen. De LIW maakt deel uit van dit 'International Dalit Solidarity Network'. Samen met andere organisaties drong de LIW er onlangs in een brief aan de ministers Van Aartsen en Herfkens op aan om zich in te zetten voor de Dalits, zowel op de Wereld Racisme Conferentie als via ontwikkelingssamenwerking. Met Indiase en Europese partnerorganisaties heeft de LIW in mei bij het Europees Parlement en de Europese Commissie gepleit voor een actief mensenrechtenbeleid ten gunste van de Dalits. Een eerste resultaat is er: twintig Euro-parlementariërs willen dat de Europese Commissie zich gaat inzetten voor erkenning en bespreking van het probleem. Er is nog een lange weg te gaan voordat kaste-discriminatie - tenslotte een vorm van 'apartheid' - de wereld uit is. De LIW wil daar de komende jaren een bijdrage aan blijven leveren.

V
erantwoord ondernemen in de lift
Maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft nog nooit zo in de publieke en politieke aandacht gestaan als het afgelopen half jaar. Het SER-rapport 'De winst van waarden' leidde tot een flinke discussie in enkele kranten. Samen met Amnesty International liet de LIW op de opiniepagina van de Volkskrant weten dat bedrijven, zeker in het buitenland, niet zo verantwoord bezig zijn als de SER doet voorkomen. Daarom is een veel actiever overheidsbeteid nodig. Van Nederlandse bedrijven mag verwacht worden dat ze zich ook in het buitenland aan arbeidsrechten, mensenrechten en milieunormen houden die met instemming van Nederland in internationale verdragen zijn vastgelegd.
   Amnesty en LIW namen daarom het initiatief tot het manifest 'Profijt van principes - Spelregels voor maatschappelijk verantwoord ondernemen'. Het manifest is, ondertekend door 34 organisaties, aan staatssecretaris Ybema en alle betrokken kamerleden aangeboden en met hen besproken. Het aantal organisaties dat het manifest heeft ondertekend is inmiddels gegroeid tot bijna tachtig. Ybema is gedeeltelijk aan de wensen in het manifest tegemoet gekomen. Er komt een verantwoord inkoopbeleid van de overheid zelf plus een actief kenniscentrum voor verantwoord ondernemen. In de toekomst moeten exportkredieten en exportgaranties voldoen aan sociale en milieucriteria. Hoe dat er concreet uit gaat zien moet nog blijken. Zeer teleurstellend is echter dat de staatssecretaris geen steun geeft aan het wetsontwerp van PvdA en GroenLinks om bedrijven te verplichten tot sociale en mitieuverslaglegging over hun activiteiten in het buitenland. Wel wordt het bedrijfsleven, zelfs in een lezing van premier Kok, opgeroepen om meer verantwoording af te leggen.

G
een nieuwe wapens naar India en Pakistan
Medio 1998 voerde India en kort daarna Pakistan een serie kernproeven uit. De wereld was in rep en roer. Net als andere landen verbood Nederland voor onbepaalde tijd de export van militaire goederen. Hoewel India en Pakistan hun koers niet hebben gewijzigd en de vijandige houding tussen beide landen niet is verbeterd, bleek eind vorig jaar dat Nederland van de sancties af wilde. Argument was dat de meeste EU-landen soepeler met wapenvergunningen omgaan dan Nederland. Het Nederlandse bedrijfsleven mist daardoor orders.
   De LIW en de Campagne tegen Wapenhandel vonden het desondanks een slecht idee om het wapenembargo op te heffen. Er wordt daadwerkelijk gedreigd met kernwapens en experts beschouwen Zuid-Azië als 's werelds meest explosieve kruitvat. Wapens leveren is dan wet zéér onverantwoord ondernemen. De LIW en de Campagne tegen Wapenhandel schreven een brief naar de Kamer en zochten steun van Nederlandse en internationale organisaties. Die steun kwam er ruimschoots, onder meer van het Pakistan-India People's Forum for Peace and Democracy. Er werd met kamerleden gepraat en de publiciteit gezocht. Afgelopen januari namen PvdA, CDA en GroenLinks een motie aan waarin de regering werd verzocht geen nieuwe vergunningen voor wapenleveranties af te geven. Staatssecretaris Ybema beloofde dat. De motie laat wel ruimte voor reparaties en onderhoud van eerder geleverde wapens. Het blijft dus opletten dat daar geen misbruik van wordt gemaakt.

S
chone kleding zit beter
Eind vorig jaar publiceerde de LIW de brochure 'Het zit me niet lekker - Werken aan schone kleding uit India'. De brochure onthult dat diverse kledingbedrijven wel een eigen gedragscode hebben, maar dat de inhoud en de uitvoering ervan in India vaak bedroevend is. Maar er is ook positiever nieuws. In drie interviews vertellen ex-minister Margreeth de Boer, voorzitter van de stichting die voor echte 'schone kleding' moet zorgen, Gloria Kok van kledingbedrijf Cora Kemperman en activiste Ineke Zeldenrust over de resultaten die zij boeken. In de brochure komen ook Indiase organisaties aan het woord. En wilt u ook nog weten hoe uw T-shirt tot stand komt? Bestel dan de brochure bij de LIW tegen portokosten (€1,15 / ƒ2,50 op giro 2483548 o.v.v. 'Het zit me niet lekker').
   Samen met de Schone Kleren Kampagne werkt de LIW momenteel hard aan 'Schone Kleren Gemeenten'. Lokale afdelingen van politieke partijen wordt gevraagd om een paragraaf over maatschappelijk verantwoord inkopen, met name van kleding, op te nemen in het programma voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2002. Ook zouden de gemeenten alle kledingwinkels binnen de gemeentegrenzen moeten oproepen zich aan te sluiten bij het Eerlijk Handels Handvest voor kleding.
   Amsterdam heeft al het goede voorbeeld gegeven. In december 2000 heeft de gemeenteraad een motie over de aankoop van dienstkleding aangenomen. De motie verplicht gemeentelijke diensten kleding in te kopen die onder behoorlijke arbeidsomstandigheden is gemaakt en waarbij voldoende zorg is besteed aan het milieu. Om Amsterdam een handje te helpen wordt onderzoek gedaan naar de herkomst van dienstkleding van het Amsterdamse vervoersbedrijf, politie en brandweer. Zo moet duidelijk worden waar de knelpunten liggen en hoe die verbeterd kunnen worden.
   In navolging van Amsterdam vragen we ook andere gemeenten een soortgelijke motie aan te nemen. Aan de hand van de onderzoeksresultaten naar de dienstkleding in Amsterdam worden in diverse gemeenten workshops gegeven aan lokale politici, raadsleden en gemeenteambtenaren. Lokale organisaties wordt gevraagd om activiteiten te organiseren waardoor de druk op de gemeente om een dergelijke motie aan te nemen vergroot wordt. In 2002 wordt gemikt op 25 Schone Kleren Gemeenten.

W
ereldwijde campagne WK Voetbal 2002
De Global March Against Child Labour, een wereldwijde beweging tegen kinderarbeid, gaat in de aanloop naar het WK Voetbal 2002 campagne voeren voor eerlijk gemaakte voetballen en andere sportartikelen. Op 31 mei jl. is in Japan en Korea de aftrap gegeven. De campagne, waaraan ook de LIW actief zal deelnemen, bouwt voort op de Euro 2000 campagne (zie India Actief 5). U hoort er nog meer over.


meisje in Punjab stikt voetbal

C
olofon
India Actief is een halfjaarlijkse nieuwsbrief van de Landelijke India Werkgroep (LIW) voor leden, donateurs, abonnees van India Nu en andere belangstellenden.

De LIW is een vereniging die zich tot doel stelt om vanuit Nederland bij te dragen aan een menswaardiger bestaan voor de (kans)armen in India. Zij doet dit door voorlichting en campagnes rond onder meer handel, hulp en mensenrechten.

Landelijke India Werkgroep (LIW)
Mariaplaats 4e
3511 LH Utrecht
tel: 030-2321340
fax: 030-2322246
e-mail: info@indianet.nl
website: www.indianet.nl
giro: 2483548

redactie: Gerard Oonk
fotografie: Consumentenbond, Gerard Oonk
vormgeving: Anton van der Vlis/Hans Maas



vorig document
   
HOME
   
begin document

India Actief 1 (dec. '98)

India Actief 2 (juni '99)

India Actief 3 (dec. '99)

India Actief 4 (juni '00)

India Actief 5 (dec. '00)

Landelijke India Werkgroep - 26 juni 2001