terug
Onderstaand artikel is gepubliceerd door Natuursteen, jan 2008

door:
Sandra van der Horst

Duurzame natuursteen: Kan dat?
download PDF

Gedragscode uitgereikt op symposium



Duurzame Natuursteen: Kan dat? Die vraag werd 21 november gesteld op het symposium over een gedragscode voor verantwoorde natuursteenketens. Verschillende sprekers lieten hun licht schijnen over het onderwerp. Een pasklare oplossing voor het (kleine) natuursteenbedrijf heeft niemand, maar wel adviezen.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzame natuursteen staat bij steeds meer bedrijven aarzelend op de agenda. Er wordt in de branche vaker over het onderwerp gesproken en ogen kunnen niet langer gesloten blijven voor kinderarbeid, slechte arbeidsomstandigheden en zware milieubelasting. Maar het is nog niet zo makkelijk om als natuursteenbedrijf deze problemen te vertalen in oplossingen. Natuursteen gaat door vele handen. De keten tussen groeve en eindproduct is vaak complex en lang. Dikwijls ontbreekt het aan een concreet handelingsperspectief: hoe kan een afnemer bijdragen aan verduurzaming? Het symposium, dat bij RMP Grafmonumenten in Schimmert werd gehouden, probeerde de problemen in kaart te brengen en aan te geven hoe iedereen zijn steentje kan bijdragen. De organisatie was in handen van de Werkgroep Duurzame Natuursteen.

Gedragscode
Ronald Kohnen, directeur van COS Limburg, centrum voor internationale samenwerking, beet het spits af en gaf een korte inleiding op het programma. Hij heette de deelnemers welkom op het symposium over de kansen en knelpunten van duurzaam geproduceerde natuursteen. "Een symposium ook waarop we zullen ingaan op de hiertoe ontwikkelde gedragscode, waaraan COS Limburg een bescheiden bijdrage heeft mogen leveren. Ik vind het zeer bemoedigend en moedig dat de natuursteenbranche het aandurft om in een dialoog met elkaar en met maatschappelijke organisaties, te komen tot het opstellen van een gedragscode. Een gedragscode die invulling geeft aan de begrippen ketenverantwoordelijkheid en duurzaamheid. En die er uiteindelijk toe moet leiden dat natuursteen op een duurzame wijze geproduceerd en verhandeld zal worden. Dat hierbij nog vele lastige klippen te omzeilen zijn, is voor alle betrokkenen wel duidelijk."
Vervolgens overhandigde Kohnen de eerste exemplaren van de gedragscode. Er is een ingekorte publieksversie geschreven, als ook de eigenlijke, complete gedragscode. Vervolgens nam Pauline Overeem, programmamedewerker van de Landelijke India Werkgroep, het stokje over. Ze vertelde over het onstaan van de werkgroep en de gedragscode. De gedragscode beschrijft twaalf aandachtspunten: Regelgeving en vergunningen; Relatie met de omgeving; Kinderarbeid; Gedwongen arbeid; Discriminatie; Vrijheid van vereniging en recht op collectieve onderhandelingen; Loon; Arbeidsomstandigheden; Milieubeleid; Water; Vervuiling en biodiversiteit. Overeem: "We willen met z'n allen graag verbeteren, maar het moet wel kunnen en mogelijk zijn. Daarom hebben we prioritair aan te pakken problemen op een rij gezet. We gaan nu de boer op met deze gedragscode. En zullen onszelf de volgende vragen stellen: Hoe maak je de stap van het papieren verhaal naar de praktijk? Is de gedragscode wel bruikbaar of misschien te abstract of idealistisch? We hebben subsidie gekregen om in 2008 projecten aan de hand van deze gedragscode verder in de praktijk te testen. We willen draagvlak verbreden en over onze grenzen kijken. Misschien moeten we wel werken aan een Europese gedragscode. Ook willen we nadrukkelijk de dialoog zoeken met de lokale producenten en maatschappelijke organisaties. Het heeft geen zin om vanuit hier met ons vingertje te wijzen. We moeten samenwerken om de problemen op te lossen." Overeem zegt dat er bewust niet is gekozen voor een keurmerk. "Daarvoor gaat er nog te veel mis. Bovendien heeft elk land, elk materiaal en elke groeve zijn eigen problemen. Een keurmerk past daar niet bij. Zonder keurmerk is het wel lastiger communiceren richting afnemer en consument omdat je geen logo kunt plakken op zerken, aanrechtbladen en stoepbanden. Maar we denken dat deze procesbenadering beter past, we willen stap voor stap naar een ideaal." De werkgroep wil een rol spelen in het aanjagen van de implementatie van de gedragscode, maar de werkelijke verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de bedrijven zelf. Overeem wilde tot slot benadrukken dat er nog veel werk aan de winkel is.

Praktijk
Jolanda van Schaick, consultant van CREM, besprak de theorie en praktijk in de Indiase natuursteenbranche. Francis Weyzig, onderzoeker bij Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO), deed dat voor China. Beiden hebben onderzoek gedaan naar de situatie in de natuursteenindustrie in de betreffende landen. Chris Harrop, group marketing director van het grote Engelse natuursteenbedrijf Marshalls, hield een inspirerend maar realistisch betoog over de werkwijze en samenwerking van zijn bedrijf in India. Het is Marshalls menens als het om duurzame natuursteen gaat. "Maar je kunt niet tegen ze gaan schreeuwen, je moet samenwerken om iets te bereiken. Je kunt heus niet de sociale problemen van India oplossen, maar je moet wel iets doen dat in je vermogen ligt", aldus Harrop. De aanwezige, kleine steenhouwers, vroegen zich tijdens het symposium vertwijfeld af hoe zij konden meewerken aan een oplossing. Pasklare antwoorden waren er niet, maar wel een heleboel adviezen: Bespreek de problematiek in je bedrijf en ontwikkel beleid. Bespreek het in de keten en maak duidelijk dat je duurzame natuursteen belangrijk vindt. Net zo belangrijk als de wijze waarop de steen gezaagd en verpakt is. Probeer inzicht in je keten te krijgen en gebruik je inkoopmacht. En dan niet op een eisende manier, maar zoek de samenwerking. Ga met eigen ogen kijken waar je natuursteen vandaan komt. Als er problemen zijn, benoem die dan. De roep naar een branche-organisatie in deze kwam tevens ter sprake.
Grote afwezige op het symposium was de ABN. Directeur Hein de Bruin zal in de volgende uitgave van Natuursteen de afwezigheid toelichten en de zienswijze van de ABN op dit onderwerp uit de doeken doen.


Natuursteenbedrijven die zich willen voegen bij de Werkgroep Duurzame Natuursteen, kunnen contact opnemen met de Landelijke India Werkgroep via tel. +31 (0)30 - 232 13 40. De gedragscode is te downloaden via www.indianet.nl.


De foto's bij dit artikel zijn in augustus vorig jaar gemaakt door de Landelijke India Werkgroep
in leisteengroeven in Kurnool district in de deelstaat Andhra Pradesh.


terug LIW in de pers Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen HOME Landelijke India Werkgroep


Landelijke India Werkgroep - 11 januari 2008