'India zou de invoer van zuivelprodukten - gratis, gesubsidieerd of commercieel - aanzienlijk moeten beperken of helemaal stopzetten. Nu de binnenlandse voorraden toenemen kan zuivelimport de markt voor lokale producenten bederven en de groei naar een levensvatbare, zelfstandige coöperatieve zuivelindustrie in de weg staan.'

Dat wordt voorgesteld in een, nog niet publiek gemaakt, rapport dat een evaluatiemissie onlangs heeft voltooid. In opdracht van de Europese Commissie en de Wereldbank werd de tweede fase van het nationale Indiase zuivelontwikkelingsprogramma Operatie Vloed doorgelicht. Voor dit grootste zuivelproject ter wereld heeft India tussen 1970 en 1985 bijna een kwart van alle door de EG geschonken zuivelhulp ontvangen. In totaal schonk de EG India 368.000 ton magere melkpoeder en 128.700 ton boterolie. Met de doorverkoop van de zuivelprodukten aan de Indiase melkfabrieken financiert Operatie Vloed onder leiding van dr. V. Kurien (die afgelopen najaar de Wateler Vredesprijs van de Carnegie Stichting ontving uit handen van prins Claus) voor een belangrijk deel het ambitieuze zuivelprogramma. Niet alleen wordt door de zuivelhulp de melkprijs voor de stedelijke consument gesubsidieerd; maar wordt ook de kleine melkveehouders, onder wie veel vrouwen, oneigenlijk concurrentie aangedaan. 'In ieder geval is een stopzetting van de import van zuivelprodukten meer dan passend. Leveranties van melkpoeder en boterolie zouden alleen plaats mogen vinden wanneer er sprake is van een aanzienlijk tekort,' wordt in het rapport met nadruk gesteld.
De kritiek strookt in grote lijnen met die van de Landelijke India Werkgroep die eind 1985 een actie startte onder het motto 'Melk India niet uit'. Snelle afbouw van zuivelhulp en veevoerimporten uit India luidde haar devies. De Algemene Ledenvergadering van alle bij de EG geregistreerde niet-gouvernementele organisaties - zo'n zeshonderd in totaal - nam in april 1986 een resolutie aan die grotendeels aansloot bij de actiepunten van de werkgroep.
De Landelijke India Werkgroep verwacht dat deze resolutie bij de volgende NGO-vergadering die begin april in Brussel wordt gehouden, nog zal worden aangescherpt. Zoals de aanbeveling dat programma's als Operatie Vloed meer ten goede moeten komen aan de armste melkproducenten, met name vrouwen die een sleutelrol spelen bij de verzorging van het vee.
Intussen hebben het PPR-kamerlid Ria Beckers en PvdA-er Henk Knol aan de minister van Ontwikkelingssamenwerking en van Landbouw en Visserij schriftelijk gevraagd of zij, gezien de resultaten van de onderzoeksmissie, bereid zijn zich via de Europese Commissie in te zetten voor stopzetting, dan wel drastische wijziging van Operatie Vloed.
Mede op basis van het evaluatie rapport, zal de Europese Gemeenschap binnenkort een beslissing moeten nemen over het al dan niet voortzetten van de omstreden zuivelhulp aan India. De Nederlandse Europarlementariërs Nel van Dijk en Bram van der Lek (beiden Groen Progressief Akkoord) hebben afgelopen maand om openbaarmaking van het rapport gevraagd, plus een diepgaande discussie in het Europese Parlement over de toekomst van de zuivelhulp aan Operatie Vloed.