Nederland gaat India meer ontwikkelingshulp geven ter ondersteuning van het economische liberaliseringsbeleid van premier Narasimha Rao. Daarnaast zal een groter deel van de hulp besteed worden aan de allerarmsten. De inbreng van het Nederlandse bedrijfsleven in bagger- en andere waterwerken wordt teruggedraaid. Dat zei minister Jan Pronk na terugkomst uit India. Na zijn vijfdaagse officieuze bezoek in januari volgt medio maart een officiële missie.

Minister Pronk noemde de economische hervormingen die de nieuwe minderheidsregering van premier Rao in juli afkondigde een 'doorbraak'. India stond jaren lang te boek als een bureaucratisch, naar binnen gericht land dat de eigen economie afschermde maar nu is de regering een grootscheepse privatiseringscampagne gestart.
Pronk verklaarde bij terugkomst uit India het van groot belang te vinden de Nederlandse hulp meer op India te richten. India is na Indonesië tweede op de ranglijst van Nederlandse hulpontvangers met 160 miljoen gulden. Het is de bedoeling dit bedrag de komende jaren op te voeren. Pronk heeft minder geld over voor de bijdrage van het Nederlandse bedrijfsleven aan de watertransport sector, zoals bagger- en havenwerken en scheepsbouw.
In 1987 sloot de toenmalige minister Bukman een principe-overeenkomst met India over de besteding in tien jaar tijd van negenhonderd miljoen gulden aan het 'baggerprogramma'. Pronk gaat nu sleutelen aan die afspraak, waarbij het verschil gaat naar betalingsbalanssteun en projecten voor de armste bevolkingsgroepen. De verschuiving sluit ook aan bij de privatisering van de watersector in India zelf, aldus de minister. Hij onderstreept ook het belang om meer de nadruk te leggen op training van Indiërs, in plaats van het bouwen van baggerschepen en veer- en sleepboten op Nederlandse werven.
Pronk betreurt het dat India zo weinig steun krijgt van de internationale donoren bij het doorvoeren van de economische hervormingen. Hij wil dit voorjaar bij de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) er op aandringen India snel hulp te geven nu het land doet waar jarenlang door donoren om is gevraagd. Hij pleit voor een toename van de hulp en voor grotere toegang voor Indiase produkten op de westerse markt.
De Landelijke India Werkgroep (LIW) juicht de voorgenomen verschuiving in de hulp toe voor zover de grotere budgetsteun ten goede komt aan arme bevolkingsgroepen, met name op het platteland, en vrouwengroepen. De LIW heeft altijd grote vraagtekens gezet bij de omvangrijke baggerhulp. De geringe kennisoverdracht, de geringe werkgelegenheidseffecten en de gevolgen voor het milieu en het feit dat arme groepen geen baat hebben bij het programma, waren de voornaamste kritiekpunten. In het kader van haar campagne Werk tegen Armoede bepleit de LIW dat landarbeiders de belangrijkste doelgroep van de Nederlandse (en EG-) hulp worden.
In India ondertussen groeit het verzet tegen de radicale hervormingen van premier Rao. De vier grote communistische partijen hebben aangekondigd hun aanhangers de straat op te sturen om tegen de regeringsplannen te demonstreren. De actie, met sit-in demonstraties en landelijke stakingen, zou 15 februari beginnen en een maand duren.
De leiding van de Congrespartij zou er bij premier Rao op hebben aangedrongen niet te hard van stapel te lopen. De prijzen zijn omhoog geschoten nadat de regering, conform de wensen van het IMF en de Wereldbank, tal van subsidies afschafte. De partijleiding heeft voorgesteld de prijzen voor de eerste levensbehoeften een jaar lang ongemoeid te laten. Zij vreest, met een aantal ministers, dat de huidige inflatie van veertien procent de komende maanden nog verder zal stijgen waardoor de positie van de minderheidsregering in gevaar komt. Maar als de regering haar economisch hervormingsbeleid afremt, komen verdere overmakingen van het door het IMF toegezegde krediet van 2,2 miljard dollar in het geding.

Afslanking
Ook vakbonden zijn in het geweer gekomen tegen de dreigende sluiting van duizenden inefficiënte staatsbedrijven. De vakbonden willen dat deze, als sluiting onvermijdelijk is, worden omgezet in werknemerscoöperaties.
Eind januari kondige premier Rao aan een begin te zullen maken met de afslanking van het ambtenarenapparaat. Door de vereenvoudiging van het vergunningenstelsel, een van de gevolgen van de deregulering, zijn er minder ambtenaren nodig.
Om het begrotingstekort terug te dringen wil de regering een aantal bezuinigingen doorvoeren. Zo is ministers en ambtenaren dringend op het hart gebonden niet eersteklas te reizen. Een regeringscommissie zoekt nog naar andere bezuinigingsmogelijkheden. Ook is de strenge wetgeving op het gebied van her deviezenverkeer, de Foreign Exchange Regulation Act, verregaand geliberaliseerd.
Tot nu toe heeft het buitenland niet echt enthousiast gereageerd op de nieuwe koers van India. India hoopte dat de door het IMF gesteunde deregulering minstens twee miljard dollar aan buitenlandse investeringen zou aantrekken. Tot nog toe is slechts een fractie van dit bedrag gehaald. Zelfs de nieuwe investeringen van de zo opzienbarend teruggekeerde grote Amerikaanse ondernemingen als Coca Cola, IBM en Ford schijnen tegen te vallen.