Toegang tot water: |
|
Internationaal waterrecht
Het internationale waterrecht vereist speciale aandacht voor eerste levensbehoeften bij het bepalen van een billijk en redelijk gebruik van water tussen staten. Bovendien is toegang tot water deel van de rechten van de mens. Toegang tot water is een voorwaarde voor naleving van mensenrechten als het recht op leven, het recht op een behoorlijke levensstandaard en het recht op een zo goed mogelijke gezondheid. Ook India heeft zich verbonden aan mensenrechten, zoals via verdragen van
de Verenigde Naties (VN). Bovendien heeft het Indiase Hooggerechtshof bepaald dat toegang tot water binnen het recht op leven in Indiase wetgeving valt.
Water is zo cruciaal dat velen zich afvragen waarom landen het niet als zelfstandig
mensenrecht benoemen. Toegang tot water is harder nodig voor overleven en de menselijke waardigheid dan bijvoorbeeld werk of onderwijs. De VN Commissie die over de uitvoering waakt van het Economische, Sociale en Culturele Mensenrechtenverdrag (1966), heeft in een aanbeveling uit 2002 het recht op water wel als zelfstandig mensenrecht benoemd en gespecificeerd.
Water als mensenrecht moet gezien worden binnen het totaal aan mensenrechten en mensenrechtenverdragen. Daardoor gaat het niet automatisch ten koste van bijvoorbeeld het recht op voedsel. Bovendien kunnen landen zonder voldoende middelen hun bevolking geleidelijk aan toegang tot water bieden. Er is dus een recht op water als deel van de afwegingen voor een redelijk en billijk gebruik van water tussen staten, als voorwaarde voor andere mensenrechten en als zelfstandig mensenrecht.
Vijftig liter per dag
Toegang tot water is noodzakelijk om te overleven, maar ook om je verder te ontwikkelen. Water is ook cruciaal voor armoedebestrijding zoals te vinden in de Millennium ontwikkelingsdoelstellingen. Ieder mens heeft ongeveer vijftig liter schoon water per dag nodig voor basisgebruik als drinken, wassen en koken. In geval van schaarste kan het zijn dat bijvoorbeeld het gebruik voor drinkwater moet concurreren met watergebruik voor landbouw en industrie. Toch gaat het bij slechte toegang tot water voor bepaalde bevolkingsgroepen meestal niet om een absoluut tekort in water of geld. Regelmatig heeft de elite even verderop een privé-zwembad of is er een (waterverslindend) golfterrein in de buurt. Falend beleid en onvoldoende besef van het probleem bij mensen zijn de voornaamste oorzaken dat zoveel mensen geen behoorlijke toegang tot water hebben. [Bron: World Water Assessment Programme (2003), Water for People, Water for Life: The United Nations World Water Development Report, UNESCO Publishing: Paris.]
Waterbeheer: een publiek belang
Water trekt zich niets aan van grenzen. Eigendom van water is meestal een fictie. Normaalgesproken gaat het om gebruikersrechten van water - op een bepaalde plaats en op een bepaald moment. Waterbeheer door de lokale gemeenschap is veelbelovend. Daarbij is de deelname van alle relevante bevolkingsgroepen noodzakelijk en is extra aandacht nodig is voor zeggenschap van kwetsbare groepen zoals vrouwen en ook de Dalits. De overheid dient bovendien de milieubescherming en andere publieke belangen in het oog te houden.
|
Duurzame ontwikkeling van water
Toegang tot water voor ieders basisbehoeften is van cruciaal belang om te komen tot duurzame ontwikkeling. Duurzame ontwikkeling verwijst naar een balans tussen sociale, economische en ecologische belangen. Dit vereist onder andere een betere verdeling van water tussen huidige generaties onderling, toekomstige generaties, dieren en natuur. Om de Dalits toegang tot water te garanderen, zullen meerdere acties nodig zijn. Dit kan variëren van het plaatsen van watertanks in het Dalit gedeelte van dorpen, tot medezeggenschap in waterbeheer. Zeggenschap over water hangt vaak samen met eigendom van land - iets dat Dalits in vroegere tijden niet mochten hebben. Toekenning van land aan de Dalits is daarom noodzakelijk indien je de Dalits een gelijke(re) kans wilt geven, ook in hun toegang tot water.
foto: Henk Braam
zie voor meer informatie: www.indianet.nl/Dalits