Het is nog niet duidelijk of de Nederlandse opstelling ten aanzien kwesties als kastendiscriminatie, de kwestie India-Pakistan (Nederland levert beiden geen wapens) en meer recent de massamoord in Gujarat, daarbij een rol heeft gespeeld. Vorig voorjaar nam de Nederlandse regering binnen de EU het initiatief voor diplomatieke stappen bij de Indiase regering rond de kwestie Gujarat (zie: www.indianet.nl/br020626.html). Nu laat De Hoop Scheffer aan de Tweede Kamer weten dat de deelstaatregering van Gujarat onder leiding van de (toenmalige en huidige) premier Modi 'weinig heeft gedaan om de massamoorden te voorkomen'. Volgens De Hoop Scheffer worden de daders van de moordaanslagen 'slechts in beperkte mate' berecht en is er 'in onvoldoende mate' sprake van rehabilitatie en compensatie van de slachtoffers. De nationale Indiase regering wordt verweten 'in eerste instantie een afwachtende reactie te hebben aangenomen'.

Europees Parlement: marginalisering moslims in Gujarat
Op initiatief van D66-er Bob van den Bos zijn ook in het Europees Parlement vragen gesteld over de situatie van de moslims en christenen in de deelstaat Gujarat (zie: www.indianet.nl/v030408n.html). Parlementariërs van vier fracties (CDA, GroenLinks, PvdA en D66) wijzen op het opkomend hindoe-fundamentalisme. Zij vragen of de Europese Commissie bereid is om de hulp aan de regering van Gujarat op te schorten 'tot een eind wordt gemaakt aan het marginaliseren van de minderheden van moslims en christenen'. Ook vragen zij of en hoe de Commissie een politiek vervolg geeft aan de ernstige bezorgdheid die de Europese Unie vorig heeft uitgesproken over de situatie in Gujarat. Tenslotte willen zij weten welke aanbevelingen de Commissie geeft aan Europese bedrijven die in Gujarat actief zijn, teneinde te voorkomen dat zij in de huidige situatie bijdragen aan discriminatie van minderheden.

Verschil in verklaringen India en Nederland
In antwoord op de vraag van de kamerleden Dijksma, Eijsink en Koenders (PvdA) of de bilaterale hulp aan de deelstaat Gujarat niet opgeschort moet worden, antwoordt de Nederlandse regering 'dat zij zich genoodzaakt ziet de gehele ontwikkelingssamenwerking met India in heroverweging te nemen'. Volgens de regering heeft de Indiase regering in haar begroting 2003-2004 aangegeven 'dat zij niet langer een overheid tot overheid ontwikkelingssamenwerkingsrelatie met bilaterale donoren wenst te onderhouden'.
In de op 1 maart uitgesproken Budget Speech van de Indiase Minister van Financiën staat echter dat India haar bilaterale relatie wil beëindigen met landen met 'kleinere hulppakketten' (zie: punt 126, indiabudget.nic.in/ub2003-04/bs/speecha.htm). Nederland behoort echter tot de grotere bilaterale donoren van India met een hulppakket van circa €22 miljoen (zie: indiabudget.nic.in/ub2003-04/rec/annex2.pdf). Andere belangrijke bilaterale donoren zijn Engeland (€122 miljoen), Duitsland (€32 miljoen), de EU (€30 miljoen) en Japan (€30 miljoen). Kleinere donoren zijn onder meer Denemarken, Zwitserland, Noorwegen en de Verenigde Staten.

Nederlandse bilaterale hulp aan India
Nederland financiert in India in de sectoren basisonderwijs (deelstaten Gujarat en Andhra Pradesh), drinkwater en sanitatie (Gujarat en Kerala), geestelijke gezondheidszorg (Gujarat) en plattelandsontwikkeling en stedelijk milieu (Andhra Pradesh). Ook worden in diverse deelstaten programma's voor vrouwenemancipatie gesteund.
Nog in 2000 heeft de Indiase regering zowel de keuze van de deelstaten als de sectoren officieel onderschreven (zie: www.holland-in-india.org). India behoort tot de zeventien landen waarop Nederland haar hulp concentreert. De keuze van landen of (Indiase) deelstaten is in belangrijke mate gebaseerd op het criterium 'goed bestuur'. Nederland steunt sectoren waar het ontvangende land zelf voor kiest en plannen voor maakt en bemoeit zich weinig met de uitvoering.

Voor informatie over de situatie in Gujarat, zie: www.indianet.nl/gujarat.html